Czy Wojewoda uchyli regulamin wynagradzania nauczycieli?

Czy pruszkowski regulamin wynagradzania nauczycieli zostanie uchylony przez Wojewodę? Wszystko przez uchybienia proceduralne związane z jej przyjęciem przez radnych.

Podczas ostatniej sesji Rady Miasta, Radni przyjęli ostateczną treść regulaminu wynagradzania pruszkowskich nauczycieli (o długiej i burzliwej historii tego dokumentu pisaliśmy tutaj i tutaj). Zgodnie z art. 30 ust. 6a Karty Nauczyciela projekt regulaminu wynagrodzenia nauczycieli musi zostać uzgodniony ze związkami zawodowymi. Oznacza to, że autor projektu (w przypadku uchwały z 31 stycznia – prezydent) musiał przedłożyć dokument wszystkim nauczycielskim związkom zawodowym działającym w mieście.

Brak przeprowadzenia takich czynności skutkuje naruszeniem wspomnianego przepisu i jest podstawą do stwierdzenia niezgodności uchwały z prawem. Istnieje w tym względzie bogate orzecznictwo organów nadzoru i sądów administracyjnych. WSA. Na przykład w Opolu, sąd wypowiedział się w podobnej sprawie w następujący sposób:

„Przyjęty w art. 30 ust. 6a ustawy z 1982 r. Karta Nauczyciela zwrot “podlega uzgodnieniu” oznacza nałożenie obowiązku poddania treści uchwały procedurze uzgodnieniowej, celem wypracowania wspólnego stanowiska. Ustawodawca, formułując sposób działania związków zawodowych w procesie tworzenia prawa, kładzie przy tym nacisk nie tyle na efekt uzgodnień w postaci osiągnięcia zgody, ile przede wszystkim na sam fakt uzgadniania, na sam proces dochodzenia do zgody, zbliżania, czy ujednolicania stanowisk. Nie jest tym samym konieczne uzyskanie całkowitej zgody związków zawodowych na propozycje organu.”

(Wyrok WSA w Opolu z dnia 12 września 2019 r., II SA/Op 237/19, LEX nr 2721977).

W praktyce bardziej skomplikowane bywają sytuacje, gdy w trakcie prac legislacyjnych radni wprowadzają poprawki do już uzgodnionego projektu. Tak stało się w Pruszkowie. W trakcie obrad komisji oświaty postanowiono o zrównaniu dodatku za wychowawstwo nauczycieli szkolnych i przedszkolnych.

Taka zmiana, chociaż w oczywisty sposób korzystna dla nauczycieli, ze względów formalnych także powinna zostać uzgodniona ze związkowcami.

Jakub Dorosz-Kruczyński: Jeżeli dojdzie do wniosku, że sposób uchwalenia regulaminu nauczycieli w sposób istotny naruszył prawo – stwierdzi nieważność uchwały.

„Powołany przepis art. 30 ust. 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karty Nauczyciela nakłada na organ uchwałodawczy obowiązek każdorazowego uzgodnienia treści projektu regulaminu w sytuacji, gdy następnie ma być podejmowana uchwała w istotny sposób odbiegająca od poczynionych wcześniej uzgodnień. Jeśli zatem ma być wydana uchwała o treści odmiennej, z którą podmiot uprawniony – w tym przypadku związek zawodowy – nie został uprzednio zapoznany, obliguje to organ gminy do ponownego zastosowania procedury uzgodnienia ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli.”

(Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 16 września 2009 r., IV SA/Wr 187/09, LEX nr 569933)

Konieczność przeprowadzenia, takiego dodatkowego uzgodnienia podnosił na sesji prezydent Paweł Makuch oraz radczyni prawna urzędu miasta. Argumentacja przedstawiona przez magistrat nie przekonała jednak radnych. Mimo wątpliwości zgłaszanych ze strony przedstawicieli PiS uchwała została podjęta jednomyślnie.

Tym samym powstało ryzyko, że wojewoda w procesie nadzoru stwierdzi naruszenie prawa. Prezydent w ciągu 7 dni od przyjęcia uchwały musiał przekazać ją do nadzoru. Następnie wojewoda w ciągu 30 dni (od dnia otrzymania aktu prawnego) sprawdzi czy jest on zgodny z prawem. Jeżeli dojdzie do wniosku, że sposób uchwalenia regulaminu nauczycieli w sposób istotny naruszył prawo – stwierdzi nieważność uchwały.

Co to oznacza dla pruszkowskich nauczycieli? Wszystko zależy, czy przepisu regulaminu wynagradzania zdążą wejść w życie. Równolegle do postępowania nadzorczego zostanie on ogłoszony w dzienniku urzędowym województwa mazowieckiego. Jej przepisy wejdą w życie w terminie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

Jeżeli w czasie pomiędzy jej wejściem w życie i ewentualnym unieważnieniem przez wojewodę zostaną na jej podstawie wypłacone wynagrodzenia, to może powstać problem. Orzeczenie wojewody będzie działało z mocą wsteczną. Wówczas transfer pieniędzy na wynagrodzenia zostanie dokonany bez podstawy prawnej.

Jak się wydaje uchybienia proceduralnego można było uniknąć. Z jednej strony urząd miasta miał czas, by w okresie pomiędzy posiedzeniem komisji i sesją doprowadzić do uzgodnienia poprawek ze związkowcami. Z drugiej strony na sesji na sali znajdował się przedstawiciel jednego ze związkowców. Teoretycznie można było podjąć próbę przeniesienia uchwały do późniejszego punktu porządku obrad lub zarządzenia przerwy w obradach, w trakcie której zaproszono by przedstawiciela drugiej organizacji. Procedura uzgodnieniowa z art. 30 ust. 6a Karty Nauczyciela ma charakter nieformalny. Protokół z uzgodnienia poprawki można było sporządzić na cito, albo wpisać opinię związkowców do protokołu z sesji.