Uchwała krajobrazowa – czas start! Kiedy ostatecznie rozprawimy się z bałaganem reklamowym w Pruszkowie?
Uchwała krajobrazowa to potoczna nazwa. Oficjalna jest bardziej skomplikowana. W Pruszkowie będzie to uchwała „w sprawie ustalenia zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane”. W jej tytule zawiera się zakres spraw, jakie ona unormuje. Czy raczej uporządkuje, bo uchwała da przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do nowych zasad.
W Pruszkowie prace właśnie wystartowały. Na posiedzeniu Komisji Prawa, Administracji, Bezpieczeństwa i Polityki Społecznej radni pozytywnie zaopiniowali ich rozpoczęcie – taka procedura zapisana jest w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na najbliższej sesji rady miasta ów start przyjmie już formalny charakter.
Co nam da uchwała krajobrazowa? Jak sama nazwa wskazuje, jej celem jest szeroko pojęta ochrona krajobrazu. Ma zapobiegać zaśmiecaniu przestrzeni publicznej chaotycznie rozmieszczonymi elementami, takimi jak reklamy, szyldy i ogrodzenia. Ma kształtować ład przestrzenny – ustali spójne standardy dla elementów małej architektury, ogrodzeń i reklam. Wpłynie na poprawę wizerunku miasta – przyczyniając się do zachowania unikalnego charakteru poszczególnych osiedli, ulic, placów.
Co ważne, podczas przygotowywania tej uchwały pod uwagę musi być brany głos mieszkańców. Władze lokalne zobowiązane są przeprowadzić konsultacje społeczne. To warto podkreślić, bo w Pruszkowie poprzednie ekipy rządzące miastem przyzwyczaiły nas do tego, że decyzje, czasem bardzo dla nas niekorzystne, podejmowano w zaciszu gabinetów przy Kraszewskiego, a mieszkańcy dowiadywali się o nich post factum, kiedy na interwencję było już za późno.
Prace nad projektem uchwały wyglądają następująco. Najpierw podjęcie uchwały intencyjnej (ten etap w Pruszkowie właśnie trwa). Następnie określenie założeń i inwentaryzacja stanu faktycznego na ulicach. W praktyce urzędy wynajmują do tego zewnętrzne firmy, które wyposażone w wysokiej klasy sprzęt i oprogramowanie przemierzają samochodem ulice skanując i identyfikując wszystkie reklamy, jakie są w przestrzeni miejskiej. Na tej podstawie przygotowywany jest raport.
Potem następuje przygotowanie projektu uchwały oraz rozpoczyna się etap opiniowania i uzgadniania jego zapisów np. z konserwatorem zabytków, wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego, strażą pożarną. Po uwzględnieniu uwag projekt wreszcie zostaje zaprezentowany mieszkańcom i ruszają konsultacje. Po zebraniu uwag urząd przestępuje do ich analizy i jeśli to możliwe, wprowadza do projektu korekty. Potem znów trzeba go uzgodnić z innymi instytucjami i ostatecznie można przedłożyć radnym. A radni – albo go przyjmują, albo jeszcze sami zgłaszają swoje poprawki i uwagi. Do ostatecznego głosowania dochodzi najczęściej kilka lat od formalnego uruchomienia prac. W Pruszkowie może to nastąpić w 2028 roku, czyli pod koniec obecnej kadencji.
Kiedy uchwała wejdzie w życie nie oznacza to, że śmietnik reklamowy natychmiast z miasta zniknie. Przedsiębiorcy dostaną czas czas, aby dostosować się do nowych wymagań i nie może być on krótszy niż 12 miesięcy.
Prezydent Pruszkowa Piotr Bąk zaprezentował wstępny harmonogram prac nad uchwałą krajobrazową. Na inwentaryzację reklam na ulicach oraz przygotowanie wstępnego projektu urząd będzie potrzebował 7 miesięcy, a więc mówimy o końcówce tego, albo początku 2026 roku. Etap uzgodnień zewnętrznych, konsultacji z mieszkańcami i analizy zgłoszonych uwag to 2026 rok. Przygotowanie ostatecznego projektu po kolejnej fazie uzgodnień i przedstawienie go radnym – to końcówka 2026 albo już nawet 2027 rok. Według optymistycznego scenariusza, Rada Miasta Pruszkowa mogłaby przyjąć uchwałę w 2027 roku, ale bardziej realistyczny wydaje się rok 2028, bo podobne projekty w każdym mieście w Polsce budzą tyle kontrowersji i dyskusji, że prace zazwyczaj się przeciągają.
Uchwały krajobrazowe obowiązują dziś w 80 miastach, wśród największych są Łódź, Gdańsk, Warszawa, Kraków i Poznań, ale także Opole, Leszno, Cieszyn, Wałbrzych czy Bielsko-Biała. Spośród sąsiadów Pruszkowa taką uchwałą mogą pochwalić się Michałowice i Grodzisk Mazowiecki. Wśród szczęśliwców, którzy jej uchwalać nie muszą, jest Podkowa Leśna – miasto w całości wpisane jest do rejestru konserwatora zabytków, a zakazy dotyczące reklam znajdują się w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i pozwalają władzom Podkowy na walkę z reklamozą, jeśli gdzieś się ona pojawi.
W Grodzisku Mazowieckim już pierwszy etap wdrażania uchwały, który ruszył w 2022 roku i dotyczył dostosowania reklam na ogrodzeniach, zakończył się sukcesem. Zdjęto około 1000 banerów niezgodnych z nowymi przepisami. Co ciekawe, władze tego miasta zaproponowały bezpłatne usługi grafika dla przedsiębiorców, którzy muszą dostosować swoje szyldy do nowych zasad.
