[WZORY WNIOSKÓW] Jak ubiegać się o zwolnienie z lokalnego podatku?

Podatnik, który napotkał na trudności gospodarcze wywołane przez epidemię może ubiegać się o rozłożenie na raty lub umorzenie zobowiązania podatkowego.

Osoba zainteresowana ulżeniem sobie (w sensie fiskalnym) musi wystąpić z wnioskiem do organu odpowiedzialnego za pobór danego podatku. Z uwagi na to przychód jakiego podmiotu stanowią – państwa lub samorządu – istnieją podatki samorządowe, państwowe lub podatki „mieszane”, które stanowią jednocześnie przychód budżetu państwa i samorządu.

W przypadku podatków państwowych i mieszanych właściwe są organy administracji skarbowej – Naczelnicy Urzędów Skarbowych. W przypadku podatków samorządowych właściwi są wójtowie (burmistrzowie i prezydenci miast). Organy te odpowiadają przede wszystkim za pobór takich danin publicznych jak podatek od nieruchomości, a także za kwestie związane z umarzaniem zobowiązań podatkowych i rozkładaniem ich na raty.

Problematyka podatków samorządowych uregulowana jest przede wszystkim ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1170 z późn. zm.), zaś procedura ich poboru w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.; dalej: o.p.).

Głównymi podatkami lokalnymi są:

1. podatek od nieruchomości;
2. podatek leśny;
3. podatek rolny (ten zasadniczo nie dotyczy Pruszkowa).

Istnieją jeszcze inne daniny wymienione w ustawie m.in. opłata targowa. Zasady ich poboru oraz sposoby wygasania zobowiązań z tytułu każdego z tych podatków są takie same dla wszystkich danin.

Podatnikami takich podatków lokalnych w Pruszkowie są osoby będące właścicielami nieruchomości, lasów lub gruntów rolnych położonych na terenie miasta.

Uchwalone w marcu specustawy koronawirusowe (znane także jako „tarcza antykryzysowa”) przewidują, że rada miasta będzie mogła uchwalić specjalne zasady dotyczące umorzenia podatku w związku z ekonomicznymi skutkami pandemii. Jako, że w Pruszkowie nie zanosi się na realizację takiej inicjatywy – trzeba skupić się na normalnej procedurze uregulowanej dwoma (przywołanymi wyżej) ustawami.

Ponieważ skutkiem przedłużającego się stanu epidemii będą zmniejszone przychody przedsiębiorców, mogą oni borykać się z trudnościami finansowymi. W takiej sytuacji mogą skorzystać z następujących rozwiązań zawartych w Ordynacji Podatkowej:

1. umorzenie zobowiązania podatkowego (zaległości podatkowej);
2. odroczenie lub rozłożenie na raty zobowiązania podatkowego.

Postępowanie w takich sprawach wszczynane jest na wniosek podatnika. W przypadku podatków lokalnych właściwym organem jest wójt (w naszym przypadku prezydent miasta Pruszkowa). Przepisy prawa nie przewidują ustandaryzowanego formularza takiego wniosku. Należy go zatem sporządzić we własnym zakresie.

W treści wniosku należy określić z jakiej formy „pomocy” chciałby skorzystać. Natomiast w uzasadnieniu należy określić jaki „ważny interes podatnika” lub „interes publiczny” przemawia za udzieleniem jej stronie.

To właśnie pojęcia „ważnego interesu podatnika” lub „interesu publicznego” jest kluczowe dla pozytywnego załatwienia sprawy przez wójta. Nie są one nigdzie zdefiniowane. To od uznania organu podatkowego zależy czy przychyli się do wniosku podatnika i zmniejszy jego obciążenie fiskalne. Pewnych podpowiedzi w interpretacji tych pojęć dostarcza orzecznictwo sądów administracyjnych:

• „O istnieniu ważnego interesu podatnika decydują kryteria zobiektywizowane. W szczególności, w odniesieniu do tej przesłanki niezbędne jest ustalenie sytuacji rodzinnej i majątkowej podatnika, skutków ekonomicznych, jakie wystąpią w wyniku realizacji zobowiązania dla podatnika i jego rodziny. Nie bez znaczenia pozostają również takie okoliczności, jak możliwość zarobkowania czy sytuacja zdrowotna. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że ważnego interesu podatnika, będącego jedną z przesłanek zastosowania ulgi, nie można utożsamiać z subiektywnym przekonaniem podatnika o potrzeb jej udzielenia. Interes podatnika musi być na tyle istotny, aby jego pominięcie powodowało dla niego wyraźnie dostrzegalne, negatywne skutki.” – Wyrok WSA z dnia 3 marca 2020 r., I SA/Bd 462/19, LEX nr 2851201.

• „Umorzenie zaległości podatkowych powinno być formą pomocy udzielonej przez Państwo podatnikowi po to, by poprzez stosowanie zasady (egzekwowanie podatku) nie doprowadzić do skutków niepożądanych z punktu widzenia tak społecznego, jak i indywidualnego, odnoszącego się do osoby podatnika oraz jego najbliższych, a także osób zależnych od podatnika. Chodzi zatem o to, by wskutek dochodzenia zaległości podatkowych, Państwo nie poniosło w efekcie kosztów większych, niż w wypadku zaniechania korzystania z tego uprawnienia. W konsekwencji ustalenie przez organ podatkowy kwestii istnienia przesłanki “interesu publicznego” wiąże się z koniecznością ważenia relacji w dwóch płaszczyznach: jedną płaszczyznę tworzy zasada, jaką jest terminowe płacenie podatków w pełnej wysokości, drugą – wyjątek od zasady, polegający na zastosowaniu indywidualnej ulgi podatkowej. Organ w danym przypadku winien ustalić, co jest korzystniejsze z punktu widzenia interesu publicznego – dochodzenie należności czy też zastosowanie ulgi.” – Wyrok WSA w Łodzi z dnia 22 stycznia 2020 r., I SA/Łd 716/19, LEX nr 2785252.

Jak widać konstruując wniosek o umorzenie zaległości podatkowych lub rozłożenie podatku na raty w związku ze skutkami epidemii koronawirusa podatnik powinien wskazać na przesłankę swojego „ważnego interesu”. Pismo skierowane do wójta powinna zawierać porównanie jak wyglądała jego kondycja finansowa przed pojawieniem się COVID-19 i jak zmieniała się w trakcie trwania stanu epidemii. Konieczne jest wskazanie jak pogarszający się wynik finansowy wpływa na możliwości zaspakajania jego potrzeb życiowych (u podatników – osób fizycznych) lub wskazać na ryzyko upadłości takiego podmiotu (u podatników – osób prawnych).

Wniosek o rozłożenie na raty lub umorzenie może zostać przekazany do urzędu miasta pocztą albo elektronicznie (za pomocą platformy ePUAP). W trakcie trwania stanu epidemii na terytorium RP nie biegną terminy przewidziane prawem, w tym te wynikające z przepisów ordynacji podatkowej. Miesięczny termin do załatwienia sprawy podatkowej rozpocznie swój bieg dopiero w momencie zniesienia stanu epidemii.

Oznacza to, że wójt może załatwić sprawę i wydać decyzję o (nie) umorzeniu zaległości podatkowej lub (nie) rozłożeniu podatku na raty. Dopóki będzie trwał stan epidemii nie musi tego zrobić w określonym czasie.

***

Dla ułatwienia procesu ubiegania się o umorzenie lub rozłożenie na raty podatku od nieruchomości postanowiliśmy stworzyć dla Was wzór odpowiednich pism wraz z instrukcją ich uzupełnienia – znajdziecie je w poniższym linku.

[ LINK DO WZORÓW PISM ]

Pragniemy również zaznaczyć, że w razie powstania pytań natury prawno-administracyjnej w zakresie “lex coronavirus”, możecie śmiało kierować je do autora niniejszego artykułu.