Jak dobrze zagłosować w niedzielę 15 października? Oto krótki poradnik

1. Jak znaleźć właściwą komisję wyborczą? Informacje o adresach obwodowych komisji wraz z granicami obwodów wywieszone zostały na słupach ogłoszeniowych w Pruszkowie, a także na klatkach schodowych budynków wielorodzinnych. Pełny wykaz znajdziemy też na stronie urzędu miasta. W Pruszkowie działa 26 obwodowych komisji plus 4 komisje w tzw. obwodach odrębnych – w szpitalach i w Domu Seniora.

Lokale wyborcze otwarte są w godz. 7–21. 

2. W siedzibie obwodowej komisji po okazaniu dowodu tożsamości (można też posłużyć się dowodem osobistym w aplikacji mObywatel) otrzymamy 3 odrębne karty – nie powinny być ze sobą spięte, to muszą być 3 luźne kartki.

Na jednej karcie znajdują się listy kandydatów do Sejmu zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym – w kolejności zgodnej z wylosowanymi numerami.

Druga karta zawiera nazwiska kandydatów do Senatu.

Na trzeciej znajdują się cztery pytania referendalne.

Na dole każdej karty umieszczona jest informacja o sposobie głosowania.

3. Czy można pobrać tylko karty z kandydatami do Sejmu i Senatu, a nie pobrać karty referendalnej? OCZYWIŚCIE, ŻE TAK! Wyborca sam decyduje, ile kart pobiera. Może wziął udział jedynie w wyborach do Sejmu i do Senatu bez udziału w referendum; jedynie w referendum bez udziału w wyborach do Sejmu i do Senatu; jedynie w wyborach do Sejmu czy jedynie w wyborach do Senatu.

Jeśli nie chcemy pobierać 3 kart, informujemy o tym obsługującego nas członka komisji wyborczej – ma on obowiązek odnotować to na liście uprawnionych do głosowania.

Niepobranie karty referendalnej ma istotne skutki: nie przyczyniamy się do budowania frekwencji wymaganej do tego, aby referendum było wiążące.

4. Co w sytuacji, gdy pobraliśmy wszystkie 3 karty, ale rozmyśliliśmy się i na przykład nie chcemy wziąć udziału w referendum? W takiej sytuacji zwracamy kartę referendalną członkowi komisji wyborczej, a on odnotowuje ten fakt na liście, zaś karta zostaje odłożona do odpowiedniego pakietu, opisana i zapieczętowana – członkowi komisji ani nikomu innemu nie wolno wrzucać jej (nawet pustej) do urny. To bardzo ważne: do budowania frekwencji referendalnej liczą się tylko karty wrzucone fizycznie do urn.

5. A jeśli wyborca pobrał tylko część kart do głosowania, na przykład do Sejmu i Senatu, zagłosował, wyszedł z lokalu, jednak rozmyślił się i chciałby wziąć udział w referendum? W takim przypadku ponownie przychodzi do swojej obwodowej komisji z dowodem osobistym i informuje o tym fakcie członka komisji. Ten ma obowiązek wydać mu „brakującą” kartę umożliwiając oddanie głosu.

Tak więc – teoretycznie – do lokalu wyborczego można przyjść nawet trzykrotnie i osobno głosować w wyborach do Sejmu, do Senatu i oddać głos w referendum.

6. Czy można pobrać komplet kart, ale do urny wrzucić tylko część? Tu ważna uwaga: kart wyborczych nie wolno niszczyć ani wynosić poza lokal wyborczy, ani też komukolwiek ich odstępować. Przepisy karne kodeksu wyborczego mówią, że grozi za to grzywna, ograniczenie wolności, a nawet pozbawienie wolności do 2 lat. Zamiast wynosić kartę albo ją niszczyć, najlepiej po prostu zwrócić ją członkowi komisji i dopilnować, aby informacja o zwrocie została odnotowana.

7. Jak zagłosować, żeby głos był ważny?

Karta do Sejmu zawiera listy komitetów wyborczych z kandydatami na posłów. Każda z list ma podany w tytule numer i nazwę, bądź skrót nazwy komitetu wyborczego. Odnajdujemy interesującą nas listę, następnie stawiamy znak X w kratce przy nazwisku wybranego kandydata.

STAWIAMY TYLKO JEDEN ZNAK X NA CAŁEJ KARCIE. W przypadku, gdy postawimy znak X przy więcej niż jednym kandydacie lub nie postawimy go nigdzie – głos będzie nieważny.

Jest tutaj jeden mały wyjątek: głos uznaje się za ważny, gdy wyborca postawił więcej znaków X – w wyborach do Sejmu – a wszystkie X znalazły się na jednej liście. Głos taki traktuje się jako oddany na tego kandydata spośród tych, przy których postawiono znak X, którego nazwisko jest umieszczone wyżej na tej liście

Na karcie do Senatu znajduje się jedna lista kandydatów – odnajdujemy na niej kandydata, na którego chcemy zagłosować, następnie stawiamy znak X przy jego nazwisku. Postawienie znaku X obok nazwiska więcej niż jednego kandydata, albo niepostawienie go wcale, powoduje, że głos jest nieważny.

Karta referendalna zawiera cztery pytania. Na każde z nich można udzielić odpowiedzi TAK lub NIE. Jeżeli postawimy znak X zarówno przy odpowiedzi TAK i NIE lub nie postawimy go wcale – głos będzie nieważny. Jeśli karta referendalna z głosem nieważnym zostanie wrzucona do urny, przyczyni się do budowania frekwencji referendalnej.

8. Pamiętajmy, że znak X , czy też „krzyżyk” musi zawierać co najmniej dwie przecinające się linie. A więc jeśli wskażemy swoją preferencję za pomocą V, czyli „ptaszka”, prawdopodobnie oddamy głos nieważny. Chyba że komisja obwodowa jakoś doszuka się w nim krzyżujących się linii.

9. Karty do głosowania przed wrzuceniem do urny najlepiej złożyć stroną zadrukowaną do środka, dzięki czemu nie będzie widać, na kogo zagłosowaliśmy. Zapewnimy sobie wtedy tajność głosowania.

10. Komu zgłaszać nieprawidłowości zaobserwowane w lokalu wyborczym?

Obwodowa komisja jest niejako „gospodarzem” lokalu wyborczego i ma zagwarantować prawidłowy przebieg głosowania, dlatego jest też pierwszym adresatem zgłoszeń nieprawidłowości. To do niej należy więc zgłaszać dostrzeżone przypadki niewłaściwego zachowania wyborców i innych osób odwiedzających lokal wyborczy. Kodeks wyborczy przewiduje istotną rolę przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej. Ma on czuwać nad zapewnieniem tajności głosowania oraz nad utrzymaniem porządku i spokoju w czasie głosowania. Jeśli w lokalu znajdą się osoby naruszające porządek i spokój, to przewodniczący ma prawo zażądać opuszczenia przez nie lokalu wyborczego. Co więcej, na żądanie przewodniczącego komendant komisariatu policji obowiązany jest zapewnić konieczną pomoc.

Jeżeli jednak dostrzeżone nieprawidłowości dotyczą pracy samej komisji, wyborca powinien je zgłosić mężowi zaufania lub obserwatorowi społecznemu, obecnym w lokalu wyborczym. Mężowie zaufania oraz obserwatorzy społeczni mają prawo wnosić do protokołu głosowania w obwodzie uwagi, z wymienieniem konkretnych zarzutów.

Skargę na obwodową komisję można też skierować bezpośrednio do okręgowej komisji wyborczej – ma ona obowiązek zawiadomić pisemnie skarżącego o rozstrzygnięciu i czynnościach podjętych w związku ze skargą. Jeżeli więc dostrzeżona przez wyborcę nieprawidłowość dotyczy np. niewłaściwego zachowanie członków obwodowej komisji, należy w tej sprawie złożyć skargę do komisji okręgowej. W zależności od tego, na ile poważne będą zgłoszone naruszenia, komisja może interweniować od razu – na przykład telefonicznie. Dla Pruszkowa i powiatów podwarszawskich właściwa jest Okręgowa Komisja Wyborcza w Warszawie II, adres: Gmach Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, pl. Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa, pok. 58, wejście B.

*** 

Na koniec praktyczna uwaga. Aby wynik referendum ogólnokrajowego był wiążący, musi wziąć w nim udział co najmniej 50 proc. uprawnionych do głosowania. W wyborach parlamentarnych w 2019 roku frekwencja wyniosła niecałe 62 proc., w tym roku zapewne będzie zbliżona. Jeśli więc część osób odmówi pobrania karty referendalnej, możliwe, że próg 50 proc. nie zostanie osiągnięty.

Członkom obwodowych komisji wyborczych polecamy zaś poradnik, w formie dokumentu PDF do pobrania, dostępny TUTAJ.